К основному контенту

მარჯვენა და მარცხენა


    2007 წელს, ქუთაისში, მწერალ გიზო თავაძის რედაქტორობით,  კატალოგი გამოიცა, სადაც  მხატვარ ეთერ ჩხიკვაძის ნამუშევრები შევიდა. ,,2000 წლამდე მარჯვენა ხელით ვხატავდი, დამემართა ინსულტი, რადგან პარალიზებული გამიხდა მარჯვენა მხარე, ვხატავ მარცხენა ხელით." ამიტომ ალბომს  ,,მარჯვენა და მარცხენა" ეწოდა.

ავტოპორტრეტი

   თავისი ნახატებიდან, ყველაზე მეტად, ავტოპორტრეტი მოწონს, ხატვა სამი წლის ასაკში დაიწყო, ლექსების წერა ცხრა წლიდან: ,,ჩემი პირველი ნახატი, აღარ არსებობს, ეს იყო კედელზე შესრულებული, ღუმელთან განლაგებული, რამდენიმე ადამიანის სასაცილო ფიგურა. ბავშვობაში ვხატავდი ფანქრით, მერე ზეთის საღებავებით. ვაკვირდებოდი ყველაფერს, მზის ამოსვლას და ჩასვლას, მთვარეს, ადამიანებს, რომლებიც ცოცხალი შემგრძნებია საზოგადოების სულიერი მდგომარეობის. ყოველდღიური ცხოვრების დაკვირვება იძლევა სხვადასხვა სურათს, საერთო ხედი, მაინც, ერთადერთია, დაკარგული ხალხი, მათხოვრები, განადგურებული, მიტოვებული უბნები, როდის იქნება მხოლოდ ღიმილი? არადა განცდა ღრმავდება, ზოგჯერ გაზვიადებულად იჟღინთება ჩემს სულში, ეს ყველაფერი თვალებში ისახება, ადამიანი, თავისი განცდით, ჩაფიქრებული თავის ცხოვრებაზე." 

    სკოლა წარჩინებით დაამთავრა სოფელ ჩხარში და ჩაირიცხა ივანე ჯავახიშვილის სახელობის სახელმწიფო უნივერსიტეტში, რომ ინჟინერ-ეკონომისტის პროფესიას დაუფლებოდა, პარალელურად სწავლობდა მოსკოვის ხელოვნების უნივერსიტეტში, ფერწერის განხრით, სადაც ვეღარ მოხერხდა სწავლის გაგრძელება. მონაწილეობას იღებდა თვითნასწავლი მხატვრების გამოფენებში, პერსონალური გამოფენა ,,ოქროს ჩარდახში" ერთი, 1992 წელს მოეწყო,  ხოლო მეორე 2007 წელს, აქვე მისი პოეზიის საღამოც გაიმართა.

     ახლა, სოციალურ საცხოვრებელში, მისთვის გამოყოფილი ბინა, პატარა გალერეაა, აქვეა სახელოსნოც. თავის ნახატებში ჩამჯდარ ფერებზე გვამახვილებინებს ყურადღებას. ბავშვობიდან რაც მოყვება ესაა: ,,ფერგადასული ყვითელი, მწვანე, ყავის ფერი, უფრო გახუმებული ფერები, ეს შესანიშნავია, დღეს მიყვარს გამხმარი ჭადრის ფოთლის ფერი, ზურმუხტის ფერი, ძალიან მინდა ახალი ფერები,  რაც არ უნდა ვეწაფო ხომ, მაინც, ამ ფერებში ვღებულობ ყველაფერს, იმიტომ რომ, მინდა ჩემი იყოს ის, რასაც დავხატავ.  ახლა, ახალი მინდა შევქმნა, სხვა ფერებით, კი ვამბობ, რომ მაინც, არ მცილდება, უნდა ვხატო, მაგრამ მგონია, რომ ფერი უნდა შევცვალო."


~


,,საღამომ
სევდის ფარდა დაუშვა სარკმელს,
             სევდის ფერი გადაეკრათ
ოთახშიც საგნებს, 
                 განწყობა ჩემი-
დამჭკნარი ვარდების მსგავსი, 
         გადაედო პალიტრაზე
 დაწყობილ ფერებს. 
მე ამ საღამოს, უსათუოდ,
 სევდის ფერებით დავხატავ,
ჩემი სულის, ნაწვიმარ ღრუბლებს."

       მხატვრობის ნიჭი ღვთის ნაბოძებ საჩუქრად მიაჩნია და საყვარელი ქართველი მხატვარი, მისთვის, გიგო გაბაშვილია, უყვარს როცა წვიმს, ხოლო თვითონ სახლშია.

    კედლებიდან საინტერესო სახეები იმზირებიან: ,,ვხატავდი ძირითადად პორტრეტებს, უფრო მეტად... სხვა თემა რომ ავირჩიო, მაინც მივდივარ პორტრეტისკენ, აი ეს არის ყვეალაფერი, თითქოს მასში ვსახლდები, ფერებიც კი იმ ადამიანის მომცველია, ვცდილობ დადებითი აურა მივაწოდო, ზოგიერთი ნამუშევარი, ამდენად, არ მაქვს დამთავრებული და ვთხოვ მომიტანეთ, დავასრულო. ქალებს მოწონთ, დახატული, მათი სახეები. ქალთა ტიპაჟები ჩემი სულიერი განწყობის შედეგია, პალიტრაზე დაწყობილ ფერებს აქვთ სულ სხვა სათქმელი. შემოქმედება ჩემთვის ყველაფერია, განსაკუთრებით ახლა, როცა  სხვა არაფერი გამაჩნია, ჩემი აზრი მხოლოდ შემოქმედებაშია.

სიცოცხლისათვის 
         არაფერს ვითხოვ,
ფურცლების,
 ფუნჯების,
ტილოების ,
საღებავების  გარდა.
სხვა სიმდიდრეს
 მე არ ვითხოვ,
 სხვა მე არაფერი მინდა."




















მათხოვარი





წვიმაში ხეტიალის შემდეგ




დაღლა








,,შენმა სიჩუმემ ფერი უცვალა 
იმ ერთ ლამაზ დღეს,
გაზაფხულის ფერებში რომ დავხატე ,
ჩემს ოთახში რომ ჩამოვკიდე.
ველოდი, ყოველდღე შენს ხმაურს,
მაგრამ სიჩუმემ, დიდმა სიჩუმემ 
თვითონ ჩამოხსნა, ოთახის კედლიდან 
ის ლამაზი დღე.

   1983 წლიდან მუშაობდა ქუთაისში, სხვადასხვა ხელმძღვანელ თანამდებობებზე, მოსახლეობის საყოფაცხოვრებო მომსახურების სამმართველოში, ეკონომიკის ლექტორად-საერო ინსტიტუში ,,გელათი", ,,ნატიფი ხელოვნების სტუდიაში"-ეკონომისტად, ფოლკლორის სასახლეში-მხატვრად, არასახელმწიფო სკოლა ,,ბალავერი" -პედაგოგად.  ხატვისთვისაც კი  დრო ცოტა  რჩებოდა.
  საღამოობით, მისი სახლი, ნიჭიერი ახალგაზრდების თავშეყრის ადგილი ხდებოდა, სადაც საუბრობდნენ ხელოვნებაზე, მომავალზე, პრობლემებზე.

    დღეს, დარჩა ნახატები და როგორც თვითონ ამბობს, სხვა ყველაფერი დაიკარგა.   ახლაც ხატავს, თუმცა მეტის სურვილი აქვს, რადგან მეტს ხედავს, იდეები უფრო ბევრია, ვიდრე ტილოზე გადააქვს.


    თარიღი, რომელსაც ამოშლიდა მისი ცხოვრებიდან, 1999 წლის 24 აპრილია, როცა ინსულტი დაემართა, თან რამდენიმეჯერ ,, ადრე ვხატავდი  იმ ადამიანებს, იმ თვალებს, იმ სულიერ განწყობას, რომელთაც ძალიან უჭირდათ, ახლა კი,  მე ვარ ამ ადამინებს შორის, ჩემში არსებობს ეს ტკივილი, რაც გადამხდა. ბევრს დავდიოდი, მოძრავი ვიყავი, ახლა გადაადგილება მიჭირს." 



,, აღარ გელოდი,
ჩემი დარდების წვიმიან ქარში.
ფიქრების ქოლგა გავშალე მაინც,
მაინც დავდექი ფიქრის კარებთან,
მოგონებების ასხმული რაშით.
აღარ გელოდი, 
ნაპირი ჩემი 
     ცრემლმა დატბორა,
რწმენის ბარტყებიც 
დაიხრჩვნენ წყალში, 
აღარ გელოდი, 
ქოლგა, ფიქრების, გავშალე მაინც,
მაინც დავდექი ტაძრის კარებთან ,
მაინც დავდექი და დაგელოდე."

    ეს ნახატები, მხოლოდ ნაწილია ეთერ ჩხიკვაძის  შემოქმედებიდან, მასში კი  მიუხედავად  ტკივილისა, ავადმყოფობისა, მარტოობისა, არსებობს რწმენა, იმედი, დიდი სიყვარული და უდიდესი სურვილი ადამიანებთან ურთიერთობის,  არსებობენ კარგი მეგობრები, რომლებიც ხშირად შეუღებენ კარებს, მოსაკითხად, სასაუბროდ, ერთ-ერთი მათგანი მხატვარი გელა ღაჭავაა, რომელიც შემდეგს გვიყვება:

   ,,ეთის  ვიცნობ 1992 წლიდან გვყავს საერთო მეგობრები, რომლებიც ახლა მიმოფანტული არიან საქართველოს სხვადასხვა ქალაქებში, მაგალითად ნიჭიერი მხატვრები: კახა მეტრეველი, მაკა ვეკუა, კარგი მეგობრობა ქონდათ, ერთმანეთის გავლენას რომ განიცდიდნენ, ერთად მუშაობდნენ და ერთმანეთს ედგნენ გვერდში. ბევრია ვინც დღეს მოდის ეთისთან, აკითხავს, არიან კეთილი ადამიანები, მაგრამ ისე ხშირად ვერ ახერხებენ, როგორც ჭირდება და უნდა, რადგან უხარია ადამიანებთან ურთიერთობა, კომუნიკაცია ისეთი ხშირი აღარა აქვს, თუმცა არ ცალიათ, მე არ ვამტყუნებ არავის, ოღონდ ერთია, თუ კი მანამდე იყო შენი მეგობარი, ახლაც ხომ არის? ახლა ერთ-ერთმა ჩვენმა მეგობარმა, ლოლიტა ჭოლაძემ ეთის სურათები  ,,ციფრული ფოტომატიანესთვის" წაიღო და საიტზე განათავსა (http://dspace.nplg.gov.ge/) ეს არის საქართველოს პარლამეტის ეროვნული ბიბილიოთეკის და კომპანია ,,ჯეოსელის" ერთობლივი პროექტი, რომელიც აგროვებს სხვადასხვა ოჯახებში დაცული ფოტოების ციფრულ ვერსიებს.

   მხატვართა კავშირი არ ინტერესდება, ნაკლებია ყურადღება, საერთოდ რაც შეეხება ქუთაისის მხატვრობას ნაკლებადაა მოხსენიებული, მცირე მიმოხილვაა მასზე, თავისი ადგილი დაკავებულია არ აქვს. მადლობა ვისაც ეთქმის, არის, მისი და, რომელმაც იტვირთა ეთის პრობლემები და ეს ოთახი ვინც მისცა ,,სოციალური საცხოვრებელი კეთილგანწყობილი გარემოთი" მასში შემავალ ორგანიზაციებს."

     გიზო თავაძე ალბომის,, მარჯვენა და მარცხენა" წინასიტყვაობაში წერს: ,,არიან ადამიანები, რომლებიც უცნობნიც კი (რაღაცნაირად) გგონია რომ შენი დიდი ხნის ნაცნობია და ცხოვრებაც მის სიახლოვეს გაგიტარებია. ასეთი პიროვნებაა ქალბატონი ეთერ ჩხიკვაძე, მას წლების განმავლობაში ვხედავთ: ელეგანტურს, ამაყად მოსიარულეს, უკარებასაც კი ...
 ეთი, 
სიცოცხლის სურვილით სავსე,
მეგობრებისათვის მზად მყოფი."










Комментарии

  1. როგორი მრავალმხრივ განვითარებული ადამიანია. მადლობა, რომ გაგვაცანი.
    განსაკუთრებით მომეწონა მოხუცი კაცის პორტრეტი. შენც როგორი სიყვარულით ჰყვები მასზე... რა საინტერესო იქნებოდა მასთან შეხვედრა და მისი პირადად გაცნობა. თან როგორი ცხოვრება გაუვლია. ძალიან მომწონს,ფერებზე რასაც ამბობს და კიდევ ეს:

    საერთო ხედი, მაინც, ერთადერთია, დაკარგული ხალხი, მათხოვრები, განადგურებული, მიტოვებული უბნები, როდის იქნება მხოლოდ ღიმილი? არადა განცდა ღრმავდება, ზოგჯერ გაზვიადებულად იჟღინთება ჩემს სულში, ეს ყველაფერი თვალებში ისახება, ადამიანი, თავისი განცდით, ჩაფიქრებული თავის ცხოვრებაზე."

    ОтветитьУдалить
    Ответы
    1. თინი სხვანაირად შეუძლებელია, რადგან უზომოდ თბილი, მოსიყვარულე, კეთილი ადამიანია, ამას ერთი ნახვით იგრძნობ, გაგრძნობინებს.

      Удалить
  2. ბრავო ქალაბატონ ეთერ ჩხიკვაძეს და ბრავო ირი. არ ვიცი რატომ მაგრამ ამეტირა. ბატონ გიზოს აზრს ვეთანხმები: " არიან ადამიანები, რომლებიც უცნობნიც კი (რაღაცნაირად) გგონია რომ შენი დიდი ხნის ნაცნობია". ზუსტად ეს გრძნობა დამეუფლა... საუკეთესო სურვილები კოლეგას. ეგაა არ ვიცი კოლეგა თუ შეიძლება მეწოდოს (გარკვეული მიზეზების გამო).არასოდეს მიატოვოთ შემოქმედება... გეფერებით იტალიიდან საამაყო ქართველებო.

    ОтветитьУдалить

Отправить комментарий

Популярные сообщения из этого блога

ფერები , ხაზები, ხატები

         ახლა წმინდა ევას ხატი დაწერა, პატარა ევასთვის, დაუკვეთეს, ძირითადად სამი ფერი გამოიყენა: ოქროსფერი, წითელი და ლურჯი, რომელთა შერწყმა საოცარ სილამაზეს ქმნის, აღსაქმელადაც მსუბუქია.     ხატს ხელში ნაზად მაწოდებს, რადგან ლაქი ჯერ არ შეშრობია, შარავანდედს ლამაზი ორნამენტები ამშვენებს, ძალიან მეტყველია, ალბათ პატარა გოგოსაც მოეწონება მისი ანგელოზის ხატი, რომლის ავტორი მხატვარ-რესტავრატორი თამარ ჯიხვაშვილია.    პირველად ხატვის ნიჭი ბაღის მასწავლებელმა შეამჩნია, ძალიან უწყობდა ხელს, დასვამდა და ახატიებდა, თამარის დედას კი ეხვეწებოდა ყურადღება მიექციათ ამ ნიჭისთვის.  პროფესიის არჩევის დრო, რომ დადგა, ცოტა დაიბნა, აღმოჩნდა რომ ჯერ ფრანგული ენა აინტერესებდა, მერე სამედიცინო, სტომატალოგიის განხრით, თუმცა საბოლოოდ არჩევანი სამხატვრო აკადემიაზე შეაჩერა.    მანამდე კი ბებიასაგან ისწავლა ქარგვა, თავიდან ცხვირსახოცებზე, ხოლო, მე-7 კლასში იყო, პირველად, წმინდა გიორგის ხატი, რომ დაქარგა და თავისი სკოლის დირექტორს აჩუქა. მოგვიანებით კერვაც შეისწავლა რადგან, ერთი პერიოდი, მოდელი

მიტევების დღე

    მიტევების და პატიების დღეა დღეს.    ჩვენი ეკლესია, მიუხედავად იმისა, რომ გვასწავლის  ყოველი დღე და ყოველი წუთი ერთმანეთის შენდობისათვის და სიყვარულისთვის  უნდა იყოს, ამისთვის ცალკე დღეც  გამოყო.   წირვის შემდეგ მამაომ შენდობის ლოცვები წაიკითხა, ყველას პატიება თხოვა,  ქადაგებისას სახარებიდან მოიყვანა მაგალითები: მეფემ შეუნდო ვალი თავის ქვეშემრდომს, ის  კი გამოვიდა და მისი მოვალე, რომელმაც ვერ შეძლო თანხის დაბრუნება, ციხეში ჩასვაო.     კარგი მაგალითი არ გამოადგა, მერე კი მეფემ ასწავლა ჭკუა იმ კაცს, თუმცა მას ვეღარაფერი უშველიდა რაკი საუკუნო გენიაში ჩავარდა.   ყოველ ნაბიჯზე, რომ სწავლობ ადამიანი კარგია, ახალს რომ აღმოაჩენ სხვაში სიკეთის და კარგის სახით, მერე შენც აიღებ, მიბაძავ და თუ კი ისწავლი მისგან კარგია, მოკლედ ზრდა არ უნდა შეწყვიტო ამ მხრივ. სიკეთეს კი კარგი თვისება აქვს ბევრ სიხარულს გაძლევს ცხოვრებაში, ხოლო ცოდვის ბუნება ასეთია: ის, რაღაც ცუდის  სახით გიბრუნდება ისევ, ამიტომ უნდა ვერიდოთ ცოდვას.  დღეს , შოთა ნიშნიანიძის ეს ლექსი გამახსენდა დილიდან და გულში ვიმ

ტარხუნის პეროგი

    ტარხუნის პეროგი  ჩემი ერთ-ერთი საყვარელი კერძია. მიყვარს ის, ნაზი გემო, რასაც მას ტარხუნა სძენს, ასე რომ, ეს კერძი მათვისაა ვისაც უყვარს ტარხუნის გემო და არომატი.  მასალად საჭიროა :  ერთი კონა ტარხუნა, 4,5 თავი ხახვი, 8 ცალი კვერცხი, 200 გრამი ყველი, ფენოვანი ცომი ,  ცომი შესაძლოა ვიყიდოთ მზა ფენოვანი  ან თავად მოვამზადოთ. ასევე კარგია ნახევრად ფენოვანი ცომი, რომელსაც პირადად მე ვანიჭებ უპირატესობას , ფენოვან ცომთან შედარებით და მას შემდეგნაირად ვამზადებ, ჩვენი პეროგისთვის საკმარისი იქნება ნახევრი კილო ფქვილი, რომელსაც დავუმატებთ მარილს, შაქარს (გემოვნებით) და 10 გრამ დროჟს, ცომს კარგად მოვზელთ თბილ წყალში და როცა ამოვა გავაბრტყელებთ და გადავუსმევთ ერბოს ,,ონა". გადაკეცილს გავაჩერებთ 20 წუთი, შემდეგ გავყოფთ ნაწილებად.   მომზადებს წესი       მოვხაშოთ 7კვერცხი და დავჭრათ, ასევე დავჭრათ ხახვი, ტარხუნა, ხოლო ყველი გავხეხოთ. ამ პერიოდში ჩავრთოთ ღუმელი, რომ მოასწროს  180 გრადუსზე გაცხელება ავიღოთ ცომის ერთი ნაწილი გავაბრტყელოთ და დავდოთ ნელ-თბილ ჟარონაზე, (გამოგვა